mơ chùa Hương

Từ trước đến giờ, chùa Hương vốn rất nổi tiếng với các đặc sản: mơ, rau sắng và củ mài.

“Muốn cho da trắng tóc dài
Thì ăn rau sắng, củ mài Chùa Hương”.

Mơ cùng họ với mai, sau tiết Đông chí là đơm hoa. Khi hoa mơ nở tạo cho
núi rừng Hương Sơn cảnh đẹp lạ thường. Trên sườn núi, dưới thung sâu,
hoa mơ nở trắng từng chùm như mây bám và phả ra một mùi thơm nhè nhẹ
quyến rũ lòng người. Cuối tháng 2, đầu tháng 3 âm lịch là mùa mơ chín,
cho những quả cùi dày, hạt nhỏ, chua mà không chát. Tùy theo hình dáng,
màu sắc và chất lượng của quả mơ mà người ta có thể phân biệt: mơ nứa
có quả to tròn, nhiều nước, màu da hơi trắng; mơ đào có quả to, đầu
nhọn, hình giống quả đào; mơ mép giải hay chấm son quả không to lắm, có
chấm đỏ; mơ bồ hóng quả có chấm đen.

Quả mơ là món quà quý của Hương Sơn. Những ngày đầu tháng 3 âm lịch,
khách hành hương trèo núi mỏi chân, khát nước mà được uống nước mơ thì
không gì quý bằng. Mơ còn là vị thuốc hay. Sách “Nam dược thần hiệu”
của Tuệ Tĩnh có viết: “Quả mơ muối, vị chua, tính hàn, không độc, trừ
nhiệt, chỉ huyết, sanh tân dịch (nước bọt), lợi cuống họng, trị trúng
phong, tiêu đờm, chữa lỵ” và “quả ô mai (làm từ mơ) tính ấm, bình, bổ
phổi, an tim, trừ tả lỵ, trị sốt rét, tiêu khát và đờm dãi”.

Rượu mơ có người làm một cách cầu kỳ, có người làm một cách đơn giản.

Theo cách làm đơn giản thì người ta chọn khoảng 100 quả mơ không xanh
lắm, rửa thật sạch, để cho ráo nước, đem ngâm vào thạp (hay thẩu), phủ
lên trên 1 ký đường cát trắng. Chừng 1 tháng sau, vớt quả ra ăn, phần
nước trong thạp (hay thẩu) là rượu. Rượu mơ nếu dùng đúng lúc và có
điều độ có tác dụng tốt.