Hội chùa Hương

Thời gian


Trong 3 tháng, bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 3 âm lịch, đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng riêng đến 18 tháng hai âm lịch. Địa hình các tuyến

Trải rộng trên 4 tuyến, tuyến Hương Tích, tuyến Tuyết Sơn và tuyến
Long Vân, Thanh Sơn. Hội chùa đông nhất từ 15 đến 20 tháng 2 (chính
hội).
Các tuyến trong khu thắng cảnh Hương Sơn

• Tuyến Hương Tích: Đền Trình – Chùa Thiên Trù – Động Tiên Sơn – Chùa Giải Oan – Đền Trần Song – Động Hương Tích – Chùa Hinh Bồng.
  
• Tuyến Thanh Sơn: Chùa Thanh Sơn – Động Hương Đài
  
• Tuyến Long Vân: Chùa Long Vân – Động Long Vân – Hang Sũng Sàm
  
• Tuyến Tuyết Sơn: Chùa Bảo Đài – Động Chùa Cá – Động Tuyết Sơn
  

Hiện tại Ban quản lý đã xây dựng hệ thống cáp treo, từ ga Thiên Trù lên đông Hương Tích. Nhưng vào ngày lễ hội hệ thống này trở thành quá tải, lượng người sắp hàng đông.
Khai hội chùa Hương



Động Hương Tích





Trước ngày mở hội một ngày, tất cả các đền, chùa, đình, miếu đều
khói hương nghi ngút, không khí lễ hội bao trùm cả xã Hương Sơn. Mở đầu
đội múa Lân sẽ múa một màn chào mừng du khách và các Phật tử từ khắp
nơi.
Phần lễ chùa Hương


Lễ thực hiện rất đơn giản, có nghiêng về "thiền". Nhưng ở chùa ngoài
lại thờ các vị sơn thần thượng đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo. Đền
Cửa Vòng là "chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngàn, là người cai
quản cả vùng rừng núi xung quanh với cái tên là "tì nữ tuý Hồng" của
sơn thần tối cao. Chùa Bắc Đài, chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đình Quân
thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần.
Chùa Trong có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và
thức ăn chay. Lúc cúng có hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chay đàn
rồi mới tiến dùng đồ lễ lên bàn thờ. Trong lúc chạy đàn, hai vị tăng ni
múa rất dẻo và đẹp mắt. Từ ngày mở hội cho đến hết hội, chỉ thỉnh
thoảng mới có sư ở các chùa trên đến gõ mõ tụng kinh chừng nửa giờ tại
các chùa, miếu, đền. Còn hương khói thì không bao giờ dứt.
Phần hội chùa Hương


Nét thanh tịnh của miền đất Phật đã tạo cho con người, cảnh vật hòa
lẫn vào không gian khi vào hội, Đường vào chùa Hương tấp nập vào ra
hàng trăm thuyền, cộng thú vui ngồi thuyền vãng cảnh lạc vào non tiên
cõi Phật. Con người được hòa nhập vào núi vãn cảnh chùa chiền và bắt
đầu hành trình mới - hành trình leo núi. Leo núi chơi hang, chơi động.
Cuộc leo núi tạo ra trong con người tâm lý kỳ vọng, muốn vươn lên đến
cái đẹp. Và sự kỳ vọng cái đẹp hẳn sẽ làm cho con người thêm phần sảng
khoái tin yêu cuộc đời này hơn. Ðường núi từ chùa Ngoài vào chùa Trong
lúc nào cũng tấp nập.
Một số vấn đề đi lễ hội

• Rác thải: Du khách vào hội vứt rác bừa bãi, trên bờ lẫn dưới sông
  Yến. Ban quản lý đã có rất nhiều biển, băng rôn cấm xả rác, đặt các
  thùng rác. Các thùng rác được đặt ít, thùng nhỏ nên lượng rác đưa vào
  quá tải trước lượng rác khổng lồ. Nhưng chủ yếu các động tác có trách
  nhiệm của du khách vẫn thờ ơ.
  
• Đò
  chở khách: Các chuyến đò vì lượng người quá đông thường chở người quá
  quy định, tắc đò diễn ra thường xuyên. Một số tình trạng chủ đò lừa lấy
  tiền trước, khách ngồi chờ nhưng lại không thấy chủ đò lại.
  
• Nhà vệ sinh: Chủ yếu không được quy hoạch, nên các hộ gia đình tự
  làm phục vụ khách có thu phí. Các dạng này cũ kỹ và bẩn thỉu, nhiều
  khách ngại vì bẩn nên vẫn tiểu tiện bậy bạ.
  
• Người làm đường: Do lượng người vào đi lễ đông, có những người làm
  tự tiện phát cỏ làm đường tắt đãn vào các lối. Tự tiện đứng thu tiền do
  mình tạo ra, mà không có ai ngăn cấm.